Ο Πυθαγόρας γεννήθηκε στις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ. στη Σάμο, ένα από τα πιο ακμαία και πολιτισμικά ανεπτυγμένα νησιά της Ιωνίας. Εκείνη την εποχή την εξουσία ασκούσε ο τύραννος Πολυκράτης, που περιορίσε τις ελευθερίες των πολιτών και εισήγαγε έναν τρόπο ζωής γεμάτο ασιατική χλιδή και πολυτέλεια. Από τη Λέσβο έφερε τις πιο όμορφες εταίρες, οι οποίες μυούσαν τους νέους στα μυστικά των πιο κρυφών ηδονών του σώματος, καθιστώντας την πολιτική και κοινωνική ζωή της Σάμου ακραία εξαρτημένη από την αίσθηση της απόλαυσης και της επίδειξης. Ο πατέρας του Πυθαγόρα, έμπορος και σύζυγος της Παρθενίδας, υπήρξε προμηθευτής των χρυσών δαχτυλιδιών του Πολυκράτη και διατηρούσε επαφές με σημαντικούς ηγεμόνες, γεγονός που έδωσε στον νεαρό Πυθαγόρα την ευκαιρία να εισέλθει στον κόσμο των επιστημών και των μυστηρίων πέρα από τα όρια της Σάμου.
Όταν ο πατέρας του ζήτησε από τον Πολυκράτη συστατική επιστολή για τον Φαραώ Άμασις, ο τύραννος την προσέφερε πρόθυμα. Έτσι ο Πυθαγόρας βρέθηκε στην Αίγυπτο, στο ιερατείο της Μέμφιδας, όπου αρχικά αντιμετωπίστηκε με επιφυλάξεις αλλά γρήγορα κέρδισε την εμπιστοσύνη των ιερέων. Μυήθηκε στα μυστήρια της Ίσιδος, υπέστη τις δοκιμασίες και τους πειρασμούς που καταγράφονται στο βιβλίο του Ερμή, από τον “θάνατο των νεοφώτιστων” έως την “ανάστασή τους” στο φως του Όσιρι. Παραμένοντας είκοσι δύο χρόνια στην Αίγυπτο, ο Πυθαγόρας ανέβηκε στην κορυφή του ιερατείου, αποκτώντας βαθιά γνώση της θεολογίας, της αστρονομίας και των μυστικών της μαγείας, πριν γευτεί τις φρίκες των πολέμων και των καταστροφών όταν ο Καμβύσης εισέβαλε στη χώρα, καταστρέφοντας ναούς και σκοτώνοντας τον Φαραώ Ψαμμήνιτο και την οικογένειά του.
Η ζωή του Πυθαγόρα συνεχίστηκε στη Βαβυλώνα, όπου, υπό την αιγίδα των μύθων και της ασιατικής εξουσίας, μυήθηκε στα μυστικά της μαγείας και της αστρολογίας. Εκεί έμεινε δώδεκα χρόνια, μέχρι που η απελευθέρωσή του ήρθε μέσω του Δημοκίδη, γιατρού του βασιλιά των Περσών, που επέφερε τη χάρη για την επιστροφή του στη Σάμο. Μετά από τριάντα τέσσερα χρόνια, η πατρίδα του είχε αλλάξει: οι σχολές είχαν κλείσει, οι σοφοί είχαν φύγει, και η Σάμος βρισκόταν υποταγμένη στους Πέρσες. Ωστόσο, ο Πυθαγόρας δεν έμεινε παθητικός· κατευθύνθηκε στον Ναό του Ιδαίου Δία με τον Επιμενίδη, παρακολούθησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και ηγήθηκε των Μυστηρίων της Ελευσίνας ως Ιεροφάντης. Αναγνωρίστηκε ως μέγας Διδάσκαλος, αναζωογόνησε το Μαντείο των Δελφών και μύησε νέους στα μυστήρια της γνώσης και της ψυχής, όπως η Θεόκλεια, η οποία ένιωσε την ψυχή της κυριευμένη από την παρουσία του και ονομάστηκε η νέα Πυθία.
Τελικά, στο Κρότωνα, κοντά στον Τάραντα και τη Σύβαρη, ίδρυσε το Διδασκαλείο του, έναν σύλλογο που συνδύαζε τη φιλοσοφία, την επιστήμη και τη μυσταγωγία, και που εξελίχθηκε σε πολιτική και πνευματική οργάνωση με ιδανικά αρετής και ηθικής. Από εκείνη τη σχολή αναδείχθηκαν δάσκαλοι και μαθητές που διατήρησαν ζωντανή την κληρονομιά του Πυθαγόρα, αφήνοντας ανεξίτηλο το αποτύπωμα της διδασκαλίας του στον 5ο αιώνα π.Χ. και στους αιώνες που ακολούθησαν, θέτοντας τις βάσεις για τη σύνδεση της φιλοσοφίας, της επιστήμης και της πνευματικότητας στον ελληνικό κόσμο.
📘 Αξιόπιστες Πηγές για τον Πυθαγόρα
| Πηγή | Περιεχόμενο |
|---|---|
| Διογένης Λαέρτιος – “Βίοι Φιλοσόφων” | Περιλαμβάνει βιογραφικά στοιχεία για τον Πυθαγόρα και άλλους φιλοσόφους. |
| Ιάμβλιχος – “Περί του Πυθαγορείου Βίου” | Αναλυτική περιγραφή της ζωής, της διδασκαλίας και των μυστηρίων του Πυθαγόρα. |
| Πορφύριος – “Πυθαγόρου Βίος” | Εστιάζει στη φιλοσοφική και μυστικιστική διάσταση του Πυθαγόρα. |
| Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού – Μικρά Ασία | Παρέχει ιστορικό πλαίσιο για τη Σάμο και την εποχή του Πυθαγόρα. |
| “Η Φιλοσοφία των Αρχαίων Ελλήνων” – Εκδόσεις Ζήτρος | Περιλαμβάνει κεφάλαιο για τον Πυθαγόρα και τη σχολή του στον Κρότωνα. |
| “Πυθαγόρας και η Μυστική Παράδοση” – Εκδόσεις Κάκτος | Εξετάζει τις μυητικές πρακτικές και τις επιρροές από την Αίγυπτο και τη Βαβυλώνα. |
