Η Ευρώπη των τελευταίων δεκαετιών ζει ένα παράδοξο. Ενώ το φιλελεύθερο όραμα της παγκοσμιοποίησης υποσχόταν περισσότερη ελευθερία, διαφάνεια και ανθρωπισμό, τα τελευταία χρόνια βλέπουμε την εκρηκτική άνοδο εθνικιστικών και ακροδεξιών κινημάτων. Πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ότι αυτή η άνοδος δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της οικονομικής κρίσης ή της μεταναστευτικής πίεσης, αλλά και της υπερβολικής ιδεολογικής επιβολής του “παγκόσμιου ανθρωπισμού” όπως εκφράστηκε από δίκτυα ισχύος, think tanks και ΜΚΟ που συνδέονται με τον George Soros και το Open Society Foundations.
Η «Ανοιχτή Κοινωνία» και οι Αντιδράσεις
Ο George Soros, επηρεασμένος από τη φιλοσοφία του Karl Popper, οραματίστηκε έναν κόσμο χωρίς σύνορα, όπου η κοινωνία θα είναι «ανοιχτή», ανεκτική και παγκόσμια. Για να το πετύχει, επένδυσε δισεκατομμύρια σε προγράμματα ΜΚΟ, εκπαιδευτικές και πολιτικές πρωτοβουλίες που προωθούν τα δικαιώματα των μειονοτήτων, την ελεύθερη μετακίνηση πληθυσμών, την πολυπολιτισμικότητα και την αποδυνάμωση των εθνικών ταυτοτήτων.
Η πρόθεση μπορεί να ήταν ιδεαλιστική, όμως το αποτέλεσμα υπήρξε βαθιά πολωτικό. Σε χώρες όπως η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ιταλία ή η Ελλάδα, η επιρροή αυτών των οργανισμών ερμηνεύτηκε από πολλούς ως εξωτερική παρέμβαση που υπονομεύει την πολιτισμική συνοχή και την εθνική κυριαρχία. Η πολιτική αντίδραση σε αυτό το δίκτυο παγκοσμιοποιημένων ιδεών γέννησε το νέο κύμα του εθνικισμού — μια αντίσταση που εξέφρασε ταυτόχρονα οργή, φόβο και αίσθημα απώλειας ταυτότητας.
Από τον Ουμανισμό στην Ιδεολογική Υπερβολή
Το πρόβλημα δεν βρίσκεται στις ανθρωπιστικές αξίες καθεαυτές, αλλά στο πώς αυτές επιβλήθηκαν ως μοναδική “ορθή” ιδεολογία. Οι οργανισμοί που χρηματοδοτούνται από τον Σόρος —είτε πρόκειται για φοιτητικά προγράμματα, ΜΜΕ, ομάδες πίεσης ή δικτύωση πολιτικών— συχνά λειτουργούν με τη λογική του «πολιτικού προοδευτισμού χωρίς αντίλογο». Όποιος τολμά να εκφράσει διαφορετική άποψη για ζητήματα όπως η μετανάστευση, η εθνική πολιτική ή οι αξίες της οικογένειας, στιγματίζεται ως «αντιδραστικός» ή «ακροδεξιός».
Αυτή η ιδεολογική μονοκρατορία είχε ως φυσικό αποτέλεσμα την αντίδραση μεγάλου μέρους της κοινωνίας, που ένιωσε ότι χάνει τη φωνή της. Η πόλωση που δημιουργήθηκε έγινε το πιο γόνιμο έδαφος για την ακροδεξιά: ένα πολιτικό ρεύμα που εκμεταλλεύτηκε τη λαϊκή δυσαρέσκεια και τη δυσπιστία απέναντι στις ελίτ του παγκοσμιοποιημένου κόσμου.
Η Αντιστροφή του Παραδείγματος
Η ειρωνεία είναι ότι το ίδιο το όραμα του Soros για «ανοιχτές κοινωνίες» οδήγησε, έμμεσα, σε ένα κύμα κλεισίματος, εθνικής περιχαράκωσης και πολιτισμικού προστατευτισμού. Όσο περισσότερο προωθούνταν οι ιδέες της παγκοσμιότητας χωρίς ρίζα και παράδοσης, τόσο περισσότερο οι λαοί αναζητούσαν την ταυτότητά τους μέσα από το αντίθετο άκρο: τον εθνικισμό, την ορθόδοξη πίστη, την τοπική αυτονομία.
Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη —από τη Γαλλία μέχρι την Ουγγαρία— μπορεί λοιπόν να διαβαστεί και ως αντανακλαστικό της υπερβολικής παγκοσμιοποίησης. Όσο περισσότερο οι ελίτ επιβάλλουν την ενότητα από τα πάνω, τόσο περισσότερο οι κοινωνίες αντιδρούν από τα κάτω. Και όσο περισσότερο επιμένει ένα σύστημα ΜΚΟ, χρηματοδοτήσεων και “προοδευτικών” επιβολών, τόσο πιο εύκολα οι λαϊκές δυνάμεις αναζητούν λύτρωση στο αντίπαλο άκρο.
Η Πολιτική Πόλωση ως Μηχανισμός Εξουσίας
Η διαρκής πόλωση —αριστερά/δεξιά, προοδευτικοί/αντιδραστικοί— ευνοεί εκείνους που κινούνται μεθοδικά ανάμεσα στα δύο άκρα. Οι οργανώσεις και τα δίκτυα επιρροής που προωθούν την «προοδευτική» ατζέντα, γνωρίζουν ότι η ακροδεξιά τους είναι απαραίτητη για να δικαιολογούν την ύπαρξή τους. Όσο πιο ακραίοι γίνονται οι εθνικιστές, τόσο περισσότερο απαιτείται η δράση των «αντιρατσιστικών» και «φιλελεύθερων» δομών — δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο σύγκρουσης που τρέφει και τα δύο στρατόπεδα.
Αυτή η συνύπαρξη ακραίων δεν είναι τυχαία, αλλά συστημική. Ο Soros και το δίκτυό του, παρότι δηλώνουν ότι πολεμούν τον εθνικισμό, στην πράξη λειτουργούν ως καταλύτης για την πολιτική του ενδυνάμωση, προκαλώντας τον κοινωνικό διχασμό που εκείνος εκμεταλλεύεται.
Συμπέρασμα
Η φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, όπως εκφράστηκε μέσα από τα δίκτυα του George Soros, υποσχέθηκε την απελευθέρωση του ανθρώπου από τα δεσμά του έθνους, της θρησκείας και της παράδοσης. Όμως, στην πράξη, οδήγησε σε μια αντίστροφη σκλήρυνση — μια πολιτισμική άμυνα των λαών που δεν θέλουν να χαθούν μέσα στην αόρατη ταυτότητα του «παγκόσμιου πολίτη».
Η άνοδος της ακροδεξιάς δεν είναι λοιπόν μια «τυχαία ανωμαλία», αλλά το αποτέλεσμα της ίδιας της υπερβολής του φιλελεύθερου οράματος. Και όσο οι ιδεολογίες της παγκόσμιας ανοιχτής κοινωνίας συνεχίζουν να αγνοούν τις ρίζες, τις παραδόσεις και την ψυχή των λαών, τόσο η ιστορία θα απαντά με κύματα αντίδρασης — από τον φόβο, την αγανάκτηση, αλλά και την ανάγκη για ταυτότητα.
